Terapia EMDR

Terapia EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing tłum. desensytyzacja i przetwarzanie za pomocą ruchu gałek ocznych) to naukowo potwierdzona metoda terapeutyczna, która jest rekomendowana przez WHO do leczenia traumy, PTSD. EMDR umożliwia przepracowanie traumy na trzech poziomach: emocjonalnym, poznawczym i ciała.

Na czym polega terapia EMDR?

Terapia EMDR opiera się na Adaptacyjnym Modelu Przetwarzania Informacji (AIP), który zakłada, że wszyscy ludzie posiadają oparty na fizjologii system przetwarzania informacji. Trauma zakłóca funkcjonowanie układu nerwowego, blokując przetwarzanie informacji o wysokim ładunku emocjonalnym. Te informacje są przechowywane w formie nieprzetworzonej, tworząc dysfunkcyjną sieć neuronalną, która wielokrotnie się aktywuje, powodując cierpienie, lęk, bezsilność i wściekłość.

Stymulacja bilateralna (np. ruchy gałek ocznych, tapping, stymulacja dźwiękowa) poprawia komunikację między półkulami mózgu, umożliwiając dotarcie do pierwotnych śladów pamięciowych traumy i ich przetworzenie. Dezaktywacja dysfunkcyjnej sieci neuronalnej obniża poziom lęku i przynosi ukojenie.

Workbook „Odzyskaj siebie po traumie” Umów się na terapię

Bilateralna stymulacja obu półkul mózgowych równocześnie wykorzystuje: wyobrażenie najgorszego obrazu zdarzenia, negatywne przekonanie na swój temat, odczuwane emocje, odczucia z ciała + bilateralną stymulację wzrokową, która poprawia komunikację pomiędzy prawą a lewą półkulą. W efekcie umożliwia dotarcie do śladów pamięciowych traumy, które przyczyniły się do rozwinięcia zaburzenia, a także pozwala na ich przetworzenie.

Można powiedzieć, że klient po przetworzeniu zobaczy wspomnienia jako odległe, zmodyfikuje oceny o sobie samym, włączy emocje adekwatne do sytuacji oraz wyeliminuje niepokojące doznania fizyczne. Dążymy do tego, aby klient poczuł, że wydarzenie jest częścią przeszłości, a jej treść zintegrowana z bardziej dojrzałą perspektywą.

Fazy terapii EMDR

Pierwsza faza terapii obejmuje wywiad psychologiczny, czyli zebranie informacji na temat historii klienta i jego bieżącej sytuacji. Uzgadniamy cele terapeutyczne oraz wybieramy doświadczenie, nad którymi będziemy pracować. Ważne jest, aby zidentyfikować przeszłe wspomnienia, przyczyniające się do obecnej trudności. Określamy również bodźce wyzwalające, które nasilają zaburzenie.

W drugiej fazie skupiamy się na przygotowaniu klienta do przetwarzania zdarzenia traumatycznego. Obejmuje ona świadomą zgodę, zapoznania się z metodą EMDR, aspekty techniczne (sposób ustawienia krzeseł, odległość, wybór stymulacji wzrokowej/dotykowej). Bardzo ważnym aspektem jest psychoedukacja i nauczenie się technik obniżania lęku oraz zwiększenia poczucia bezpieczeństwa. Faza stabilizacja jest kluczowa i w razie potrzeby zawsze możemy do niej wrócić i zbudować dodatkowe zasoby.

W kolejnych fazach przechodzimy do wybrania wspomnienia, negatywnego przekonania na swój temat, oczekiwanego pozytywnego przekonania, określenia odczuwanych emocji oraz lokalizacji odczuć płynących z ciała, aby rozpocząć desensytyzację. 

Przetwarzanie możemy porównać do pędzącego pociągu. Na każdym przystanku „wysiada” część materiału negatywnego i „wsiadają” nowe pozytywne skojarzenia.

Następnie wracamy do pierwotnego wspomnienia i sprawdzamy, czy wszystkie kanały (myśli, emocje, doznania z ciała) zostały w pełni przetworzone. Weryfikujemy ważność pozytywnego przekonania i ewentualnie wybieramy nowe. Kolejnym krokiem jest zobaczenie, czy w ciele pojawiają się jakieś odczucia. Jeśli tak, to wprowadzamy dodatkową bilateralną stymulację. Jeśli nie, przetwarzanie możemy uznać za skończone. Następnie przechodzimy do wyboru kolejnego celu lub kończymy terapię.

Na pewno warto podkreślić, że cały proces odbywa się w bezpiecznych i kontrolowanych warunkach. Dążymy do tego, aby traumę “zostawić w przeszłości”, zapisać ją w swojej autobiograficznej pamięci i z nadzieją spojrzeć w przyszłość.

Dla kogo przeznaczona jest terapia EMDR?

Terapia EMDR doskonale sprawdzi się w przypadku taki zdarzeń jak np.

  • wypadki komunikacyjne,
  • katastrofy naturalne,
  • ataki terrorystyczne,
  • napaść, gwałt,
  • niespodziewana śmierć bliskiej osoby,
  • doświadczenie straty prenatalnej i okołoporodowej,
  • zaniedbanie emocjonalne i fizyczne,
  • i inne.